"Kırık Tipleri"
Kırık Tanımı
Dıştan veya içten etki eden kuvvetlerle kemik dokusunda oluşan
ayrılmaya veya bu sebeplerle kemiğin anatomik bütünlüğünün ve
devamlılığının bozulmasına “Kırık” denir. Kemikteki kırılma etki
eden kuvvetlerin derecesine ve kemiğin şoku abzorbe edebilme
yeteneğine göre ufak bir çatlaktan (Fissür), bir veya bir çok
kemiğin kırılmasına ; hatta komşu eklemlerde çıkık eşlik etmesine
(Kırıklı-çıkık) kadar değişiklik gösterebilir. Kırığı oluşturan
kuvvet sadece kemiği kırmayıp , beraberinde kemiğin etrafındaki
deri, kaslar , tendonlar , ligamentler, damarlar, sinirler ve
komşuluğundaki organları da yaralayabilir.
Kırığı oluşturan sebepler ile kırık lokalizasyonları yaşlara göre
farklılıklar gösterir. Yeni doğan döneminde doğum travmaları,
çocuklarda düşme, dövülme ve trafik kazaları, gençlerde spor ve
trafik kazaları, orta yaşlarda trafik ve iş kazaları ve ileri
yaşlarda düşmeler ve tümöral olaylar kırık yapan başlıca
nedenlerdir. Yeni doğanlarda doğum travmasına bağlı olarak en çok
klavikula, femur cismi , humerus kırılır. Çocuklarda humerus
suprakondiler kırıkları başta olmak üzere dirsek çevresi ve önkol
kemikleri ile femur cismi en çok kırılır. Genç ve orta yaşlarda
tibia, femur ve radius distali en çok kırılan bölgelerdendir. İleri
yaşlarda femur boynu, trokanterik bölge, humerus proksimali ve
radius distali en çok kırık görülen bölgelerdendir.
Kırık tipleri ve sınıflandırma
1) Kemik doku sağlamlığına göre:
Normal kemikte (Travmatik) kırık
Hastalıklı kemikte (Patolojik) kırık
Stress (Yorgunluk) kırığı
2) Kırık hattının, kemiği çevreleyen deri yada mukoza yoluyla, dış
ortamla ilişkide olup, olmamasına göre:
Kapalı kırıklar
Açık kırıklar
3) Kırık oluşturan kuvvete göre:
Direkt mekanizma ile olan kırıklar
İndirekt mekanizma ile olan kırıklar
Direkt ve indirekt mekanizma kombinasyonu ile olan kırıklar
4) Kırık sayısına göre:
Tek kırık hattı
Multiple kırık hattı
5) Kırığın derecesine ve kırık hattına göre:
a) Ayrılmış (deplase) kırıklar
Transvers kırık
Oblik kırık
Spiral kırık
Kopma kırığı
Parçalı kırık
b) Ayrılmamış (non-deplase) kırıklar
Çatlak (fissür, linear kırık)
Yaş ağaç (green stick) kırığı
Torus kırığı
Çökme kırıkları
Kompresyon (sıkışma) kırıkları
Dişlenmiş (impakte) kırıklar
Epifizin ayrılmamış kırıkları
6) Kırığın kemikteki anatomik lokalizasyonuna göre:
Proksimal bölge kırıkları (Proksimal epifizer ve metafizer bölge ;
trokanterik, femur boynu, tibia kondil, kollum şirurjikum vb)
Cisim (shaft) kırıkları (Diafiz bölgesi ; 1/3 üst, 1/3 orta, 1/3 alt
bölge olarak ifade edilir)
Distal bölge kırıkları (Distal epifizer ve metafizer bölge ;
suprakondiler, malleoler, pilon, Colles vb)
Epifiz bölgesi kırıkları (Çocuklarda fizisler kapanmadan önceki
dönemde fizis hattını etkileyen epifiz ve metafiz kırıkları
anlaşılır)
Kırıklı - çıkıklar (Kırıkla birlikte kırığın olduğu kemiğin
katıldığı eklemde de çıkık olması)
7) Kırılan kemiğin histolojik yapısına göre:
Spongiöz bölge kırıkları
Kortikal bölge kırıkları