"Humerus Kırığı"
HUMERUS CİSİM KIRIKLARINDA
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Tanı
Ağrı
Ödem
Ekimoz
Deformite
Krepitasyon
Hasta değerlendirilirken ekstremitenin vasküler ve nörolojik muayenesi dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.
Sınıflama (AO):
A – Basit Kırıklar : Spiral, short obliq, transvers
B –Wedge : Spiral wedge,bending wedge,fragmente wedge.
C- Kompleks : spiral, segmenter , irregular parçalı.
TEDAVİ :
Torakobrakiyal İmmobilizasyon: Velpau bandajı,omuz askısı,torakobrakiyal spika alçısı.
Dependency traction: Yerçekimini kullanarak alignment kontrolü sağlayan metodlardır. Hanging arm cast , U ateli (coaptation splinti , sugar tung ,U-tung) , Sarmiento breysi (Fonksiyonel breys).
Hanging Arm Cast : Amaç,kırığa yer çekiminden faydalanılarak traksiyon uygulayıp alignmentin sağlanmasıdır.
Alçı, dirsek 90 derece fleksiyonda iken yapılır.Kolda alçının iyi mold edilmesi gerekmektedir .
Alçı yapılırken, ön kolun orta distal bileşkesine denk gelecek şekilde birkaç adet halka oluşturulmalıdır.
Hasta uyurken yarı oturur pozisyonda uyumaya, otururken ise diğer eli ile dirseğinden desteklememeye dikkat etmelidir.
Teknik kötü ise (fazla distraksiyona neden olmuşsa) kaynama problemleri yaşanabilir.
U Ateli (Coaptation ateli ,Sugar tung ,U-tung) : Hem başlangıç tedavisi hem de kalıcı tedavi olarak kullanılabilir.
Hem torakobrakiyal İmmobilizasyon hem de dependency traction tekniklerinin özelliklerini taşımaktadır.
Kalıcı tedavi seçeneği olarak kullanıldığında sonuçlar oldukça iyi. Ancak fonksiyonel breyslemeden üstün değil.
Dirsek 90 derece fleksiyonda iken, aksilladan başlayan, dirseği kat edip deltoidin üzerini kaplayan bir atel yapılır. Daha sonra önkol distalinde el bileği civarına takılan bir manşet ile ön kol boyuna asılarak süspansiyon sağlanır.
31 hastada (%91.2) ortalama 3.6 ayda istenilen pozisyonda kaynama
3 hastada nonunion (8.8)
Tedavi edilen hastaların hiçbirinde omuzda hareket kısıtlılığı yok.
Çoğu durumda ve bir çok merkezde tercih edilen konservatif tedavi yöntemi .
İlk olarak Sarmiento tarafından popülarize edilmiştir.
Sert, hafif, plastik bir breys ve bu breysi çepeçevre saran velkro bağlantılardan oluşur.
Dirsek hareketlerini kısıtlamayacak şekilde, kol boyunca distale uzanır ve proksimalde lateralde deltoid üzerine kadar , medialde ise aksillaya kadar uzanır.
İlk müdahale olarak coaptation ateli yapılabilir. Hastanın AKUT DÖNEMİ (7-14 gün) geçirmesini takiben; sarmiento breysine geçilebilir. Bazı yazarlar, hasta ilk geldiğinde Sarmiento breys uygulamasını önerirler.
Hunter kriterleri : G1 : Omuz ve dirsek hareketlerinin hiç olmaması ve buna bağlı günlük aktivitenin tümüyle engellenmesi.
G2 : Hareketlerin minimal olması ve günlük aktivitenin önemli ölçüde etkilenmesi.
G3 : Hareket kısıtlılığının günlük aktiviteyi çok az etkilemesi.
G4 : Günlük aktiviteyi etkilemeyen minimal hareket kısıtlılığı.
G5 : Omuz ve dirsek hareket genişliğinin tam olması.
Stewart ve Hundley : Mükemmel : Ağrı yok ,tam ROM ,iyi radyolojik alignment.
İyi : Ara sıra ağrı olması ,20 dereceden az omuz ve dirsek ROM kısıtlılığı ,10 dereceden daha az malunion.
Orta : Aktiviteyle ağrı ,20 ila 40 derece arasında dirsek ve omuz ROM kısıtlılığı ,10 dereceden fazla malunion.
Kötü : Devamlı ağrı ,nonunion veya İyatrojenik radial sinir felci,40 dereceden fazla dirsek ve omuz hareket kısıtlılığı.
Tanı
Ağrı
Ödem
Ekimoz
Deformite
Krepitasyon
Hasta değerlendirilirken ekstremitenin vasküler ve nörolojik muayenesi dikkatli bir şekilde yapılmalıdır.
Sınıflama (AO):
A – Basit Kırıklar : Spiral, short obliq, transvers
B –Wedge : Spiral wedge,bending wedge,fragmente wedge.
C- Kompleks : spiral, segmenter , irregular parçalı.
TEDAVİ :
Torakobrakiyal İmmobilizasyon: Velpau bandajı,omuz askısı,torakobrakiyal spika alçısı.
Dependency traction: Yerçekimini kullanarak alignment kontrolü sağlayan metodlardır. Hanging arm cast , U ateli (coaptation splinti , sugar tung ,U-tung) , Sarmiento breysi (Fonksiyonel breys).
Hanging Arm Cast : Amaç,kırığa yer çekiminden faydalanılarak traksiyon uygulayıp alignmentin sağlanmasıdır.
Alçı, dirsek 90 derece fleksiyonda iken yapılır.Kolda alçının iyi mold edilmesi gerekmektedir .
Alçı yapılırken, ön kolun orta distal bileşkesine denk gelecek şekilde birkaç adet halka oluşturulmalıdır.
Hasta uyurken yarı oturur pozisyonda uyumaya, otururken ise diğer eli ile dirseğinden desteklememeye dikkat etmelidir.
Teknik kötü ise (fazla distraksiyona neden olmuşsa) kaynama problemleri yaşanabilir.
U Ateli (Coaptation ateli ,Sugar tung ,U-tung) : Hem başlangıç tedavisi hem de kalıcı tedavi olarak kullanılabilir.
Hem torakobrakiyal İmmobilizasyon hem de dependency traction tekniklerinin özelliklerini taşımaktadır.
Kalıcı tedavi seçeneği olarak kullanıldığında sonuçlar oldukça iyi. Ancak fonksiyonel breyslemeden üstün değil.
Dirsek 90 derece fleksiyonda iken, aksilladan başlayan, dirseği kat edip deltoidin üzerini kaplayan bir atel yapılır. Daha sonra önkol distalinde el bileği civarına takılan bir manşet ile ön kol boyuna asılarak süspansiyon sağlanır.
31 hastada (%91.2) ortalama 3.6 ayda istenilen pozisyonda kaynama
3 hastada nonunion (8.8)
Tedavi edilen hastaların hiçbirinde omuzda hareket kısıtlılığı yok.
Çoğu durumda ve bir çok merkezde tercih edilen konservatif tedavi yöntemi .
İlk olarak Sarmiento tarafından popülarize edilmiştir.
Sert, hafif, plastik bir breys ve bu breysi çepeçevre saran velkro bağlantılardan oluşur.
Dirsek hareketlerini kısıtlamayacak şekilde, kol boyunca distale uzanır ve proksimalde lateralde deltoid üzerine kadar , medialde ise aksillaya kadar uzanır.
İlk müdahale olarak coaptation ateli yapılabilir. Hastanın AKUT DÖNEMİ (7-14 gün) geçirmesini takiben; sarmiento breysine geçilebilir. Bazı yazarlar, hasta ilk geldiğinde Sarmiento breys uygulamasını önerirler.
Hunter kriterleri : G1 : Omuz ve dirsek hareketlerinin hiç olmaması ve buna bağlı günlük aktivitenin tümüyle engellenmesi.
G2 : Hareketlerin minimal olması ve günlük aktivitenin önemli ölçüde etkilenmesi.
G3 : Hareket kısıtlılığının günlük aktiviteyi çok az etkilemesi.
G4 : Günlük aktiviteyi etkilemeyen minimal hareket kısıtlılığı.
G5 : Omuz ve dirsek hareket genişliğinin tam olması.
Stewart ve Hundley : Mükemmel : Ağrı yok ,tam ROM ,iyi radyolojik alignment.
İyi : Ara sıra ağrı olması ,20 dereceden az omuz ve dirsek ROM kısıtlılığı ,10 dereceden daha az malunion.
Orta : Aktiviteyle ağrı ,20 ila 40 derece arasında dirsek ve omuz ROM kısıtlılığı ,10 dereceden fazla malunion.
Kötü : Devamlı ağrı ,nonunion veya İyatrojenik radial sinir felci,40 dereceden fazla dirsek ve omuz hareket kısıtlılığı.
