"Colles Kırığı"
İlk kez 1814’ de Abraham Colles tarafından tanımlanmıştır. Her yaş
gurubunda sık karşılaşılan kırıklardandır. Ancak en sık görüldüğü
yaş gurubu 40 yaşının üzerindeki bayanlardır. Sık sebebi outstreched
hand pozisyonunda düşme sonucu oluşur.
Kırık genellikle radius distal metafizinde olur ve distaldeki kırık
fragmanı dorsale deplase ve açıklığı dorsale bakan angulasyon ve
kısalık olur. Bunun sonucu olarak el bilek bölgesinde çatal sırtı
deformitesi meydana gelir. Buna Colles kırığı denir. Bazen kırıkta
distal kırık fragamanının volare yer değiştirdiği ve açıklığı volare
bakan angulasyon olduğu görülür ki buna ters Colles veya Smith
kırığı denir.
Sınıflama : Extraartiküler, intraartiküler ve kırıklı
çıkıklar olarak sınıflanabilir. Barton kırıkları kırıklı çıkık
özelliğinde olup, radius distalinden eklemi ilgilendiren kemik
bölgeden küçük bir kemik parçası kopar ve bu kemik parçası ile
birlikte carpal kemikler disloke olur. Şayet kırık radiusun dorsal
kenarında ise dislokasyon dorsaledir ve bunun adı dorsal Barton
kırığıdır. Eğer radiusun volar kenarından bir kemik parçası kopar ve
karpal kemikler volare disloke olursa buna volar Barton kırığı
denir. Chauffeur( Şöför ) kırığı radius distalinde karşılaşılan
diğer bir kırık olup, radial stiloidin kırlmasıdır. İlk kez otomobil
kullananlarda elin çarpması sonucu oluştuğu görüldüğü için bu ad
verilmiştir.
Tedavi :
1. Kapalı redüksiyon ve alçı : Angulasyonlar düzeltilmeli ve
radiustaki kısalık önlenmelidir. Özellikle ekstraartiküler
kırıklarda bu yöntem uygulanır.
2. Perkütanöz çivileme : Kırık skopi altında redükte edildikten
sonra çivileme yapılır.
3. Açık redüksiyon ve plak ve vidalarla internal fiksasyon :
Fragmanın çok olduğu durumlarda rijit fiksasyon yapıp erken harekete
başlama imkanı verdiği için tercih edilir.
4. Eksternal fiksasyon : Özellikle çok parçalı kırıklarda tercih
edilir. Radiusdaki kısalık, angulasyon ve eklme yüzündeki
düzensizlikler eksternal fiksatör uygulanarak ligamentotaksis yani
ligamentlerin gerdirilmesi yöntemi ile düzeltilir.
Komplikasyonlar :
1 ) Distal radio-ulnar eklem problemleri,
2 ) Spontan kapalı tendon rüptürleri ( özellikle m.ekstansör
pollicis longus ),
3 ) Karpal Tunnel Sendromu.
El bileğinin çok görülen bir kırığıdır.
Köprücük kemiği kırığı gibi, bunun da nedeni, uzatılmış elin üzerine
düşmektir. Önkolun dış kemiği olan radius, el bileği ekleminin
takriben 2 cm. üstünde kırılır ve ufak kemik parçası yukarı doğru
itilir. Bu kırık “yemek çatalı” görünümüyle, kolaylıkla tanınır.
Tedavi için, röntgen filminin çekilmesi ve anestezi altında,
parçaların yerlerine getirilip, bir ay kadar bileğin ince bir alçı
bandajında tutulması gerekir. El ve önkol alçıdayken hasta, omzunun
sertleşmesine dikkat etmelidir, çünkü böyle bir sertlik yerleştiği
takdirde, düzelmesi oldukça zordur; omuzun tam serbest hareketi
iyileşmeyecek şekilde kaybolabilir.
El kırıklarında açık redüksiyon ve internal fiksasyon
endikasyonları:
· Stabil olmayan kırıklar
· İyi redükte edilmemiş kırıklar
· Açık kırıklar
· Yumuşak doku problemi ile birlikte olan kırıklar
· Multipl kırıklar
· Eklem kırıkları
· Kemik kaybı ile birlikte olan kırıklar.
El kırıklarının komplikasyonları:
· Eklem sertliği
· Eklem kontraktürleri (özellikle fleksiyon kontraktürü)
· Ağrı
· Kuvvetsizlik
· Intrinsik kas kontraktürü
· Kronik ödem
· Tendon yapışıklığı
· Malrotasyon
· Eşlik eden yaralanma (damar, sinir, doku kaybı)
· Refleks sempatik distrofi
· Enfeksiyon
· Non union
Radius alt uç metafizinin dorsale doğru açılanma gösteren kırığıdır
(Şek 19).
Oluş mekanizması:
Açık el üzerine düşmekle oluşur. Kırık oluşması için kadınlarda
ortalama 195, erkeklerde ise 280 Kg lık kuvvet gereklidir. Bu
kuvvetler el bileği 40-90 derece dorsifleksiyonda iken geçerlidir.
Dorsifleksiyon azaldıkça kırık için gerekli kuvvet miktarı da
azalmaktadır.
Belirtiler: Süngü, çatal sırtı deformitesi.
Tedavi: Redüksiyon sağlanabiliyorsa konservatif. Özellikle
genç hastalarda anatomik redüksiyon başarılamazsa cerrahi girişim
uygulanır.
