"Femur Kırığı"
Femur veya uyluk kemiği vücudumuzdaki en uzun, en hacimli ve en
güçlü kemiktir. Kalçanın ve dizin bir bölümünü oluşturur.
Femur sözcüğü, uyluk sözcüğünün Latince’sidir. Femur kemiği olarak
kullanım femurdan daha düzgündür, çünkü femur uyluğa karşılık
geldiğinden femur kemiği, uyluğun içindeki kemiği nitelemektedir.
Kemiğin kendisinin adı os femoristen gelir, fakat çağdaş, tıbbi
kullanımında femur terimine çoğunlukla uyluğa değil kemiğe karşılık
başvurulmaktadır. Tıbbi Latince’deki hali her zaman femoristir ancak
klasik Latince’deki hali genelde feministir ve kadın anlamına gelen
femina ile karıştırılmamalıdır.
Uyluk kemiğinin her noktasında kırıklar görülebilir. Vücudun en uzun
kemiğidir ve bol miktarda kanla beslenir. Uyluk kemiği kırıkları
ciddî olarak kabul edilmelidir. Çünkü, çoğu durumda, çok miktarda
kan, dokular içerisinde kaybolur ve bu da büyük şoklarla
sonuçlanabilir.
Bu tür kırıklar, düşmelerden ve trafik kazalarından
kaynaklanmaktadır. Yaşlılarda kırılmalar, küçük bir düşme sonucu
görülebilir; bununla birlikte çoğu yetişkinlerde kalça kemiğinin
kırılması için hatırı sayılır bir zorlama gereklidir. Uyluk
kemiğinin boynu ya da üst kısmını saran kalça eklemi kırıkları, sık
sık ağır kalça zedelenmeleriyle karıştırılır. Bir düşme ya da başka
bir küçük kazadan sonra kalçasında ağrıdan şikâyet eden yaşlılar,
uyluk kemiği boynunda kırık olduğu varsayılarak hastaneye
kaldırılmalıdır.
BELİRTİLERİ
Genel kırık belirtileri ve görüntüleri vardır.
• Bacaklarda gözle görülür deformasyon; eğer kırık uzun
kemiklerdeyse bacak, kırık bölgedeki kasların kasılmasıyla
kısalabilir; eğer kırık uyluk kemiğinin boynundaysa ayak dışarı
doğru dönebilir.
• Şok belirtileri ve görüntülerine rastlanır.
İLK YARDIM
Kazazedeyi yatırıp bacağı elle dikkatli bir şekilde sabitleştiriniz
• Hastaneye yolculuk kısa sürecekse (örneğin 30 dakikadan daha kısa)
ve sarsıntısız olacaksa ayaklarla dizler altına tam yerinde sargılar
yerleştiriniz
• Dizle ayak bileği arasına bol miktarda tampon koyunuz
• Sağlam bacağı yavaşça yaralı bacağın yanına getiriniz
• Bileklerle ayakların çevresine sekiz biçimin¬de bir sargı ve
dizlerin çevresine geniş bir sargı bağlayınız, bütün düğümlen sağlam
tarafa getiriniz
• Eğer hastaneye yolculuk uzun veya sarsıntılı olacak ve atel de
yoksa, ek tamponlarla uç sargı daha koyunuz Birini alt bacaklar
çevresine, birini uyluklar çevresine ve son olarak da kırık yerin
altına bir tane “değiş¬ken” sargı bağlayınız, kırık taraftan
kaçınınız
• Eğer ateller varsa (kırık bacak için) kırık bacağı tutturup iki
bacak arasına apış arasından ayağa kadar uzanan bir ateli yeterli
tamponla yerleştiriniz Yukarda sarsıntılı bir yolculuk için
gerektiği belirtilen tampon ve sargıları koyunuz
• Eğer uyluk kemiği kırılmışsa kırık bacağın dışına koltuk altından
ayağa kadar uzanan daha uzun ek bir atel ve tampon yerleştiriniz
• Atellerin vücuda değdiği kemikli yerlere (bileklerdeki ve
kalçadaki) ve çukurluklara ek tamponlar koyunuz
• Şoku azaltmak için anti şok tedaviyi uygulayınız.