"ARTROSKOPİ NEDİR"
Görüntüleme
tekniklerindeki gelişme bize küçük bir kesiden girerek ekleme
müdahale etme şansını vermektedir. Artroskopi sayesinde
operasyonarda oluşan komplikasyonlar en aza inmektedir.
Artroskopi Nedir?
Artroskopi eklem problemlerinin tanı ve tedavisinde eklemin içinin
görüntülenmesi için ortopedist tarafından kullanılan cerrahi bir
işlemdir. Kelime olarak ‘eklemin içine bakmak' anlamına gelir.
Teknik olarak artroskopik işlem genel veya bölgesel anestezi altında
açılan küçük bir kesiden eklemin içerisine optik ile girilip eklemin
büyütülerek bir televizyon ekranına yansıtılması ile yapılan
işlemdir. Büyütülmüş ve netleştirilmiş görüntü, yapıları daha
yakından inceleme olanağı sağladığı gibi aynı anda tedavinin de
yapılmasını sağlar.
Neden Artroskopi?
Eklem yaralanmalarının ve hastalıklarının tanısı için başlangıç
olarak: hastanın hikayesi fizik muayene bulguları ve röntgen ile
değerlendirilmesi gereklidir. Bunlara ek olarak MRI ve BT gibi daha
ileri tanı yöntemleri gerekebilir. Tedavisi cerrahi gerektiren eklem
yaralanmalarında açık cerrahi müdahalenin yaratacağı
komplikasyonlardan kaçınmak, hastayı günlük yaşantısına daha erken
kavuşturmak, eklem içi patolojilerin tanı ve tedavisini en iyi
şekilde yapmak için artroskopik cerrahi yöntemi tercih edilir.
Artroskopik cerrahi sıklıkla diz ve omuz eklemine yapılamakla
beraber; dirsek, el bileği, kalça ve ayak bileğine de
yapılabilmektedir.
DİZ: artroskopik olarak diz ekleminde şu işlemler yapılır;
-Menisküs yırtıklar
-Ön ve arka çapraz bağ(ACL-PCL) yırtıkları
-Osteoartrit(kireçlenme)
-Kıkırdak lezyonları(OCD)
-Sinovit
-Eklem faresi
Menisküsler diz içinde uyluk ile kaval kemikleri arasında yarım ay
şeklindeki kıkırdak yapılardır. Nadiren ‘O' şeklinde olurlar ve buna
‘Diskoid Menisküs' denir.
Sıklıkla karşılaşılan menisküs yırtıkları ya bir travma ile yada
yıllar içinde meydana gelen yıpranma sonucunda oluşur. Klinik olarak
menisküs yırtıkları kendini: ağrı, kilitlenme ve hareket kısıtlılığı
ile gösterir. Tedavi olarak yırtılan menisküsün bir kısmının
alınması(parsiyel menisektomi) veya yırtılan kısmın dikilmesi ile
yapılır. Tedavinin ne şekilde yapılacağı hastanın yaşına ve yırtığın
meniküsün hangi bölümünde olduğuna bağlıdır.
Artroskopik menisektomi ameliyatını takiben hastalar genellikle aynı
gün taburcu edilebilirler. Hasta ameliyat sonrasında bir çift koltuk
değneği ile üzerine basabilmektedir ve 4-5 gün sonra da işine
gidebilmektedir. Ancak menisküs tamiri yapılmış ise bu durumda
hastanın yaklaşık 2 ay üzerine basmaması gerekmektedir.
Ön ve arka çapraz bağlardan, ön çapraz bağ yırtığı daha sık
olmaktadır ve bu bağların dikilmesi söz konusu olmadığından, tedavi
bağın yeniden oluşturulması ile yapılmaktadır. Bu işlem ise diz
çevresinde bulunan diğer bağların(semitendinöz-grasilis, patellar
tendon, quadriceps tendonu) veya kadavradan alınan bağların
kullanılması ile yapılmaktadır. Kullanılan bu bağlar kemiğe özel
vidalar ile tutturulur. Ameliyat sonrası hasta koltuk değneği ile
üzerine kısmi basabilmekte (bu süre yaklaşık 2 haftadır) ve takiben
iyi bir fizik tedavi ve rehabilitasyon programı gerekmektedir. Ön
çapraz bağ ameliyatı olan hastaların spora dönüş süresi yaklaşık 6
aydır.
Osteoartrit (OA- kireçlenme) sık görülen bir eklem hastalığıdır.
Eklem kıkırdağının yapısının bozulması, aşınması, incelmesi ve hatta
kaybına neden olur. Osteoartrit eklemlerin normal yapısını bozarak,
ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı, hareket sırasında eklemden
çıtırtı sesinin gelmesi şeklinde klinik bulgular verir. OA bilinen
bazı sebepleri ve tedavisi şu şekilde özetlenebilir:
Sebepleri:
-Yaş(orta ve ileri yaş)
-Kalıtım
-Cinsiyet(kadınlarda daha fazla)
-Yapısal bozukluğu(doğuştan veya travma sonrası eklemin bozulması)
-Eklem hastalıkları(romatizmal hastalıklar ve enfeksiyon)
-Kilo
Tedavisi:
-İlaç tedavisi
-Eklem içi enjeksiyonlar
-Fizik tedavi ve rehabilitasyon
-Artroskopik debridman
-Kemik düzeltici ameliyatlar
-Protez
Artroskobik debridman; girişimsel bir yöntem olan artroskobik
debritman, artroplasti öncesi vakit kazanmak açısından önemli bir
seçenektir. Debriman; eklem içinin serum fizyolojik ile yıkanması,
serbest cisimlerin çıkarılması, yıpranmış ve yırtılmış olan
menisküslerin temizlenmesi, saçaklanmış olan kıkırdak parçalarının
traşlanması ve temizlenmesi ile yapılır. Bu işlem ile hastaların
büyük bir kısmında uzun süreli rahatlama olmaktadır. Bu işlemin esas
amacı kireçlenmiş olan ekleme uygulanacak protezin süresini
geciktirmektir.